Oto mój wybór cytatów czy słów łacińskich, które warto znać. Uczyłam się łaciny przez rok na studiach i współczuję tym, którzy w podstawówce będą się uczyli tego martwego języka.
Homo homini lapus est.
Człowiek człowiekowi jest wilkiem.
Harta none rubestic.
Kartka się nie czerwieni.
Miser res sacra est.
Biedny człowiek jest rzeczą świętą.
Patrium nostram amamus, noster cara.
Kochajmy naszą ojczyznę, bo nasza ojczyzna jest dla nas cenna.
Vos valete et plaudite!
Bądźcie zdrowi i bijcie brawo!
Primu non noncere.
Po pierwsze nie szkodzić.
Zasada w medycynie, lekarze składają tzw. „przysięgę Hipokratesa”, jednak nie ma pewności, czy to on wypowiedział/napisał te słowa.
Periculum in mora.
Niebezpieczeństwo w zwłoce.
Cogito ergo suum.
Myślę, więc jestem.
Słowa te wypowiedział Kartezjusz.
Pecunia non olet.
Pieniądze nie śmierdzą.
O tempora! O mores!
O czasy! O obyczaje!
Słowa Cycerona, w których wyrażał oburzenie, wobec powszechnemu zepsuciu.
Verum amicum pecunia non parabitis.
Pieniędzmi nie zdobędziesz prawdziwego przyjaciela.
Nomem omen.
Imię znak.
Summum ius summus in iunia.
Najwyższe prawo to najwyższa niesprawiedliwość.
Salus populi superma lex.
Dobro ludu najwyższym dobrem.
Beatus qui temet.
Szczęśliwy kto trzyma (władzę).
Urbi et orbi.
Miastu i światu.
Rodzaj błogosławieństwa papieskiego.
Tempora mutantur et nos mutamur in illis.
Czasy się zmieniają i my jesteśmy zmieniani wraz z nimi.
Noctenem qui defendit, sibi crimen parit.
Kto broni tego kto wyrządza krzywdę, sam sobie szkodzi.
Omnia sunt hominum tenui pendentia filo.
Wszystkie rzeczy ludzkie wiszą na cienkiej nitce.
Sero venientes malo sedentes.
Późno przychodzący, źle siedzący.
Contra vim mortis non est medicamen in hortis.
Przeciwko sile śmierci nie ma lekarstwa w ogrodach.
Mens sana in corpore sano.
W zdrowym ciele zdrowy duch.
Słowa te powiedział Juwenialis z Akwinium, rzymski satyryk.
Cosa nostra.
Nasza rzecz.
Neminem captivabimus nisi iure victum.
Nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego.
Przywilej jedleński–krakowski wydany w 1430 i 1433 r., przez Władysława II Jagiełłę, w zamian za to, jego synowie mogli zasiąść na tronie Polski. Ostatni przywilej tego króla.
Suum cuique (reddere).
Każdemu należy oddać co jego.
Trahit sua quemque voluptas.
Każdego pociąga jego przyjemność.
Quidquid discis, tibi discis.
Czegokolwiek się uczysz, uczysz się dla siebie.
Mamus manat lavat.
Ręka rękę myje.
In spe.
Przy nadziei.
Contra spem spezo.
Mieć nadzieję wbrew.
Dies diem docet.
Dzień uczy dzień.
Per risum multum pozeris cognoscere stultum.
Przez nadmierny śmiech będziesz mógł rozpoznać głupca.
Amicus certus in re incerta cernitur.
Pewny przyjaciel jest rozpoznawalny w niepewnej sytuacji.
Veni, vidi, vici.
Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem.
Juliusz Cezar, ten od Brutusa i sałatki.
In fecit cui prodest.
Ten zrobił, komu to pomogło.
Fecit quod potuit.
Zrobiłem co mogłem.
Mors parcit nulli.
Śmierć nie oszczędza nikogo.
Donec eris sospes, moltus amicus. Tempora si fuerint nubilla, solus eris.
Dopóki będziesz bogaty będziesz miał wielu przyjaciół. Jeśli nadejdą trudne czasy, zostaniesz sam.
Honores muitant mores.
Honory zmieniają obyczaje.
Otia post negotia.
Odpoczynek po pracy.
Najpierw należy wykonać to co się powinno, a później można odpocząć.
Divitae neminem felicem reddunt.
Bogactwa nie czynią nikogo szczęśliwym.
Alea iactum est.
Kości zostały rzucone.
Amor omnia vincit et nos vincamur Amori.
Miłość zwycięża wszystko i my dawajmy się zwyciężać miłości.
Scio me nihl scire.
Wiem, że nic nie wiem.
Słowa te powiedział Sokrates.
Plenus venter non studet libenter.
Pełny brzuch nie pomaga w studiowaniu.
Tabula rasa.
Czysta karta, chociaż lepszym tłumaczeniem byłoby karta wydrapana.
Alma Mater
Matka karmicielka, ale też określa się tak swoją uczelnię wyższą.
Mea culpa.
Moja wina.
Persona non grata.
Osoba niepożądana.
Vade mecum.
Chodź za mną.
Qui pro qui.
Któryś za któregoś.
Ora et labora.
Módl się i pracuj.
Dewiza zakonu benedyktynów.
Requiescant in pace.
Niech odpoczywa w pokoju. Skrót R.I.P.
Curriculum vitae.
Przebieg życia, życiorys. Skrót CV.
Deux et machina.
Bóg z maszyny.
Ecce homo.
Oto człowiek.
Tak powiedział Piłat, po wyprowadzeniu Jezusa Żydom. Jest to popularny motyw w malarstwie.
Lex retro non agit.
Prawo nie działa wstecz.
Primus inter pares.
Pierwszy wśród równych.
Cave me Domine ab amico, ab inimico vero me ipse cavebo.
Strzeż mnie panie przed przyjaciółmi, z nieprzyjaciółmi sam dam sobie radę.
Docende discimus.
Nauka poprzez uczenie innych.
Tantum quantum.
O tyle, o ile [stosowane przez jezuitów].
Studiere
Zajmować się czymś, ze szczególnym zainteresowaniem.
Quidquid Latine dictum sit, altum videtur.
Cokolwiek powiesz po łacinie, brzmi mądrze.